۱- زندگی ما یک مدت محدودی دارد و روزی به پایان میرسد. با اینوجود، کلی کار در زندگیمان هست که میخواهیم انجام دهیم؛ ولی وقت کافی برای انجام بسیاری از کارها را نداریم و باید طوری رفتار کنیم که بتوانیم بیشترین بهره را از زمان ببریم.برنامهریزی آن چیزی است که میتواند تعادل را میان فعالیتهای مختلف ما در خانه، مدرسه، کار و دغدغههای شخصی برقرار کند تا بتوانیم با رانندگی درست در زمان، به هدفهایمان برسیم.دوازده نکته که خوب است قبل از برنامه ریختن برای هر کاری آنها را بدانید:
زندگی ما یک مدت محدودی دارد و روزی به پایان میرسد
۲- 1. باید ببینید روز یا هفته خودتان را چطور میگذرانید. قبل از اینکه برنامهریزی کنید، باید بدانید زمانتان را به چه کارهایی اختصاص دادهاید؛ از درس تا بازی، از مسجد رفتن تا مدرسه و... .
روز یا هفته خودتان را چطور میگذرانید؟
۳- 2. زمانهای پرت و بلا استفادهتان را هم مشخص کنید؛ مثلاً زمانهای رفتوآمدتان از خانه به مدرسه یا زمانهایی که در خانه احساس میکنید کار خاصی ندارید که انجام دهید. باید سعی کنیم با خلاقیت و ایجاد فعالیتهای ساده مثل خواندن کتابچههای کوچک و رمان، این زمانها را زنده کنیم.
زمانهای پرت و بلا استفادهتان را هم مشخص کنید
۴- 3. کارهایی که به نظرتان بر روی سایر فعالیتهایتان اثر میگذارند را مشخص کنید؛ مثلاً بازیهای ویدئویی این ویژگی را دارند که بر روی فعالیتهای بعدی اثر بگذارند. معمولاً بعدازاین بازیها، زیاد حوصله انجام کارهای دیگر را نداریم! در ادامه باید تلاش کنیم که زمان و تأثیر این فعالیتها را به حداقل برسانیم.
۵- 4. باید ببینید هدفتان از برنامه یا برنامههایی که میریزید چیست. باید جلوی برنامهتان یک«چرا؟» بگذارید؛ یعنی به چه چیزهایی میخواهید برسید؛ این میشود همان هدفگذاری.
ببینید هدفتان از برنامه یا برنامههایی که میریزید چیست
۶- 5. بهتر است به یادداشت کردن و نوشتن کارها، یادآوریها، برنامهریزیهای مقطعی و فوریعادت کنیم. مغز قدرت زیادی دارد؛ اما بگذارید برخی چیزها بر روی کاغذ بیایند تا هم از فراموشی و خطا مصون باشند و هم قدرت پردازش مغز و تمرکزش بر روی کارهای اصلیتر کم نشود.به دنبال نرمافزارهای برنامهریزی هم بروید و مشورت بگیرید. رایانه و گوشی میتوانند بخشی از کار شما را در عمل به برنامهتان، راحت کنند.
به دنبال نرمافزارهای برنامهریزی هم بروید و مشورت بگیرید
۷- 6. برنامهریزیتان باید انعطاف هم داشته باشد؛ چون اگر برنامه تان بسیار سفتوسخت باشد، در صورت بروز هر اتفاقی، همواره خودتان را سرزنش خواهید کرد. بعد ممکن است از برنامهای که ریختهاید ولی نمیتوانید بهطور مطلوب انجامش دهید، کمکم سرخورده شوید. البته برنامه را نباید در خوشبینی تنظیم کرد؛ باید کمی هم سختگیری به خرج داد. روی انجام برنامه تان اصرار داشته باشید.
برنامهریزیتان باید انعطاف هم داشته باشد
۸- 7. هیچوقت اولویتبندی بین کارها را فراموش نکنید. بهمرور هم توانایی و مهارتتان درتشخیص اولویتهایتان افزایش پیدا میکند.
اولویتبندی بین کارها را فراموش نکنید
۹- 8. خودتان را بازخواست کنید و به اشکال مختلف، از خودتان گزارش بگیرید. کمکم بعد از چند ماه، به مسیری که در برنامهتان طی کردهاید، نگاه کنید. وقتی تاحدقابلقبولی موفق شده باشید، لذت خوبی خواهید برد و همین به ادامه مسیر و گسترش و قوت برنامه تان نیز کمک خواهد کرد.
به اشکال مختلف، از خودتان گزارش بگیرید
۱۰- 9. اگر فکر میکنید فقط پروژهها یا کارهای بزرگ نیاز به برنامهریزی دارند، سخت در اشتباه هستید! هر کاری، نیاز به برنامهریزی دارد؛ یا آنقدر کوچک است که فقط در ذهنمان است و مربوط به یک روز میشود یا مربوط به زندگی و درس خواندنمان است که مربوط به چندین سال میگردد.
هر کاری، نیاز به برنامهریزی دارد
۱۱- 10. وقتی برنامه میریزید، گوشه ذهنتان به فکر یک برنامه و طرح جایگزین هم باشید.اولین برنامه، بهترین برنامه نیست. شاید لازم باشد برنامههایتان را برای بهتر شدن، تغییر بدهید. این هم بدانید که معمولاً یک برنامه بهطور صددرصدی انجام نمیشود؛ بابت این هم خیالتان راحت باشد و خودتان را اذیت نکنید! فقط تلاش کنید تا میتوانید به برنامهوفادار باشید و نگران اندک بخشهایی که انجام نشده است نباشید...
۱۲- 11. گهگاهی خودتان را تشویق کنید! مثلاً برای خودتان یک پاداش در نظر بگیرید. برنامه باید شما را ترغیب کند تا انجام دادنش را باور کنید. اگر برنامه دستنیافتنی باشد، به انجامش نیز ترغیب نمیشوید.
گهگاهی خودتان را تشویق کنید!
۱۳- 12. اینهمه از برنامهریزی گفتیم، ولی بدانید که داشتن برنامه بهتنهایی نمیتواند ما را در رسیدن به هدفهایمان کمک کند! همچنان که ما با درست کردن یک املت، آشپز نمیشویم؛ با خواندن چند کتاب هم عالم نمیشویم و... آنچه حتی از خود داشتن برنامه مهمتر است،داشتن تلاش و پشتکار است.حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام در همین باره فرمودهاند: «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ...؛ قیمت و ارزش هرکس، به اندازه همت و تلاش اوست...»بخشی از حکمت 47 نهجالبلاغه
قیمت و ارزش هرکس، به اندازة همت و تلاش اوست...