۱- برنامه ریزی چیست؟
برنامه ریزی فرآیند فکر کردن و سامان دادن به فعالیت ها برای رسیدن به هدفی مشخص است.
        
۲- چرا نیاز به برنامه ریزی داریم؟
اگر کسی هیچ هدفی در زندگی نداشته باشد و صرفاً هر کاری که پیش آمد را انجام دهد، به برنامه ریزی نیازی ندارد! اما اگر فردی هدفی را در نظر داشته باشد، قطعاً برای رسیدن به آن فکر می کند، نقشه می کشد و کارهایی انجام می¬دهد. همه این‌ها اجزای برنامه ریزی است؛ چون برنامه ریزی را «فرآیند فکر کردن و سامان دادن به فعالیت ها برای رسیدن به هدفی مشخص» تعریف کرده اند...
      
۳- چه نوع برنامه ریزی هایی وجود دارد که به کار ما بیاید؟
از جهتی، نوع برنامه ریزی به نوع هدف شما بستگی دارد. چون اهداف به «کوتاه‌مدت»، «میان‌مدت» و «بلندمدت» یا «راهبردی»، «عملیاتی» و «موقت» تقسیم می شوند؛ برنامه ها را هم می توان متناسب با اهدافی که دنبال می کنند، به همین ترتیب تقسیم بندی کرد.
 
 
 
اهداف به «کوتاه‌مدت»، «میان‌مدت» و «بلندمدت» یا «راهبردی»، «عملیاتی» و «موقت» تقسیم می شوند
   
۴- این اهداف چه تفاوت هایی با هم دارند؟ چگونه باید این‌ها را از هم تشخیص داد؟
معمولاً هر چه هدف ریزتر، مشخص تر و جزئی تر باشد، به برنامه ای عملیاتی تر و کوتاه مدت تر نیاز دارد و هر چه هدف کلان تر و کلی تر باشد، به برنامه ای راهبردی تر و بلندمدت تر نیاز خواهیم داشت؛ مثلاً دانش آموزی که در سال دهم دبیرستان تصمیم می گیرد در آینده یک وکیل پایه‌یک دادگستری شود، باید برای رسیدن به این هدف برنامه ای راهبردی و بلندمدت داشته باشد. در این راستا اهداف خردتری را در نظر می¬گیرد: مثل قبول شدن در رشته حقوق در یک دانشگاه خوب دولتی.
طبیعی است که برای رسیدن به چنین هدفی (مثلاً همین ورود به دانشگاه دولتی) باید لااقل در سه سال آخر تحصیل خود با جدیت مطالعه کند تا بتواند به چنین هدفی برسد. این ها هدف هایی میان‌مدت هستند که برای تحقق آن‌ها باید در قدم اول در پایه دهم تحصیلی، موفقیت بالایی را کسب کند.
بعد مثلاً همین کسب موفقیت در پایه دهم تحصیلی (امتحان‌ها و فعالیت‌های مختلف دیگر)، این هم یک هدف کوتاه‌مدت و عملیاتی است که برای رسیدن به آن باید برنامه ای کوتاه‌مدت و عملیاتی تدوین کرد.

 
 
 
هر چه هدف ریزتر، مشخص تر و جزئی تر باشد، به برنامه ای عملیاتی تر و کوتاه مدت تر نیاز دارد
    
۵- چطور برنامه ریزی کنیم؟ برنامه مان باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
برای برنامه ریزی معمولاً پنج مرحله طی می شود؛ اول: انتخاب و مشخص کردن دقیق و بدون ابهام هدف که مرحله ای مهم و تعیین کننده است؛ چون جهت گیری و سهولت در طی کردن بقیه مراحل، به دقت در این مرحله بستگی دارد. حتماً باید دقت شود که هدف واقع بینانه انتخاب شود و فقط یک آرزوی محال نباشد؛ در غیراین‌صورت با مشکلاتی مثل سرخوردگی، یأس و ناامیدی روبه رو خواهیم شد.
مرحله دوم، بررسی راه های مختلف رسیدن به هدف و انتخاب بهترین راه است. طبیعی است که بیشتر مواقع راه های مختلفی وجود دارند که می توانند ما را به مقصودمان برسانند و ما باید بتوانیم تصمیم بگیریم و با ملاک های خودمان، بهترین آن‌ها را انتخاب کنیم.
مرحله سوم، پیش بینی ملزومات کار در راه رسیدن به مقصود و هدف است. از چه چیزهایی باید بگذریم؟ آیا همچنان می توانیم ساعت ها جلوی تلویزیون بنشینیم یا در فضای مجازی بگردیم؟ چه امکاناتی را باید تهیه کنیم؟
مرحله چهارم، بودجه بندی است. البته بودجه¬بندی در این جا فقط به مسائل مادی محدود نمی شود. «بودجه بندی زمان» از آن هم مهم تر است.
مرحله پنجم هم تعیین سیاست ها یا خط‌مشی شما در راه رسیدن به هدفتان است که خود بحث مفصلی است و فعلاً مدنظر بحث ما نیست...

 
 
 
برای برنامه ریزی معمولاً پنج مرحله طی می شود
    
۶- چطور برنامه مان را دوست داشته باشیم و از آن لذت ببریم؟
اگر در انتخاب هدف درست عمل کرده باشید و واقع بین بوده باشید و پیش بینی های شما هم درست باشد و مراحل مختلف را با نظم و انضباط اجرا کنید و تعلل و سستی نکنید، قطعاً لذت برنامه درست و رسیدن به هدف طبق پیش بینی ها را خواهید چشید. البته در این راه احتیاج به تجربه و ایجاد عادت‌های درست و ترک عادت‌های غلط (مثل به تأخیر انداختن کارها) نقش به سزایی دارند.
     
۷- برنامه ریزی ها چه محدودیت ها یا موانعی دارند؟ چرا بعضی وقت ها برنامه ای که ریخته ایم را نیمه کاره رها می کنیم؟
شاید مهم‏ترین محدودیت برنامه‏ ریزی، زمان باشد؛ اما شایع‏ترین مشکل، نداشتن پشتکار و تلاش است. اگر فردی به اندازه کافی همت نداشته باشد و برای اجرای برنامه‏ای که ریخته، انرژی و زمان کافی اختصاص ندهد، معلوم است که برنامه‏اش شکست می‏خورد و اگر این موضوع تکرار شود، ممکن است از اصل برنامه‏ریزی زده شود. استقامت و پشتکار مهم‏ترین ضامن اجرای برنامه به شمار می‏آید. این صفات باید در ما کاملاً عادت و تثبیت شود تا لذت برنامه داشتن و استفاده از آن برای رسیدن به اهداف را بچشیم.
 
 
شاید مهم‏ترین محدودیت برنامه‏ ریزی، زمان باشد
    
۸- به نظرتان الآن ما باید در چه بخش هایی از زندگی مان برنامه ریزی کنیم؟
برای پاسخ به این سؤال اول باید بدانم شما برای کدام بخش های زندگی تان هدف خاصی در نظر گرفته اید؛ مثلاً آیا می خواهید معدلتان را ارتقا دهید؟ برای تحصیل در رشته خاصی در یک دانشگاه معتبر پذیرفته شوید؟ تا زمان مشخصی مبلغ خاصی را پس انداز کنید؟ در حرفه یا کاری پیشرفت کنید؟ کتاب های مشخصی را تا زمان معینی مطالعه کنید؟ آمادگی جسمانی تان را تا سال آینده به میزان مشخصی برسانید؟ به‌هرصورت در هر بخشی که هدف داشته باشید، به برنامه ریزی احتیاج پیدا می کنید؛ مهم داشتن هدف است...
 
 
به‌هرصورت در هر بخشی که هدف داشته باشید، به برنامه ریزی احتیاج پیدا می کنید

             اگر مایل بودید می توانید حمایت (بدون هزینه) خود را از طریق کلیک بر کلمه #حامی_باشیم  و با رد تبلیغ انجام دهید.